Zakon Braci Mniejszych

Prowincja Wniebowzięcia NMP w Polsce

Wizyta Ministra Generalnego br. Massimo Fusarelliego OFM

Poznaj nas bliżej!

Jesteśmy jedną z pięciu aktualnie istniejących prowincji Zakonu Braci Mniejszych (potocznie zwanych franciszkanami) w Polsce, pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, z siedzibą prowincjałatu w Katowicach-Panewnikach.
Naszą wspólnotę prowincjalną Śląskich Franciszkanów tworzy 274 braci (stan na 1.01.2024) posługujących w Polsce oraz poza jej granicami.

0
braci w Prowincji
0
braci w Polsce
0
braci na misjach
0
klasztorów na świecie

Wydarzenia

Spotkanie rekolekcjonistów i misjonarzy ludowych 150 150 Śląscy Franciszkanie

Spotkanie rekolekcjonistów i misjonarzy ludowych

W sobotę 16 listopada 2024 r., w klasztorze panewnickim odbyło się spotkanie rekolekcjonistów…

13.11.2024 - spotkanie przełożonych zakonów, zgromadzeń męskich archidiecezji katowickiej
Spotkanie przełożonych zakonów, zgromadzeń męskich archidiecezji katowickiej 1500 844 Śląscy Franciszkanie

Spotkanie przełożonych zakonów, zgromadzeń męskich archidiecezji katowickiej

13 listopada 2024 r., odbyło się w klasztorze Braci Mniejszych w Katowicach-Starych Panewnikach,…

Święto ku czci bł. Jana Dunsa Szkota na Papieskim Uniwersytecie Antonianum w Rzymie 150 150 Śląscy Franciszkanie

Święto ku czci bł. Jana Dunsa Szkota na Papieskim Uniwersytecie Antonianum w Rzymie

11 listopada 2024 r. odbyło się w Aula Magna na Antonianum w Rzymie…

Dziś, w naszej Prowincji, przypadają następujące wspomnienia solenizantów oraz zmarłych współbraci:

Imieniny zakonne

21 listopada 2024
  • o. Tarsycjusz Niestrój OFM

Rocznica śmierci

Nie przypada rocznica śmierci współbrata. Módlmy się za wszystkich zmarłych współbraci.

Często zadawane pytania

  • Oficjalna nazwa naszego Zakonu brzmi Zakon Braci Mniejszych (łac. Ordo Fratrum Minorum – w skrócie OFM), jednak bardzo często my sami, jak i ludzie z poza naszego Zakonu, używamy nazwy franciszkanie, dlatego że założycielem naszego Zakonu był święty Franciszek z Asyżu.

  • Nazwa ta pochodzi od samego św. Franciszka. Widział w niej głęboki sens i treść życia braci. Początkowo bracia nazywali się pokutnikami z Asyżu. Inni nazywali ich kaznodziejami lub apostołami. Nazwy te trwały jednak krótko. Kiedy Franciszek przygotował regułę w 1209 roku i prosił papieża o jej zatwierdzenie, istniała już nazwa bracia mniejsi.

    Nazwa bracia mniejsi nie jest w pełni oryginalna. Już przez Franciszkiem różne zakony nadawały w swoim tytule nazwę bracia. Przydawka mniejsi jest oryginalna i właściwa tylko i wyłącznie św. Franciszkowi. Jest ona pochodzenia ewangelicznego. Ma też znaczenie społeczno-polityczne, ze względu na ówczesny podział społeczeństwa, które dzieliło się na maiores (większych) i minores (mniejszych). Do maiores należeli magnaci, szlachta i duchowieństwo, natomiast do minores mieszczanie i wieśniacy. Franciszek chciał, aby jego bracia należeli do drugiej grupy ze względu na Chrystusa i Jego Ewangelię. Chciał utwierdzić ich w pokorze, która jest fundamentem wszystkich cnót.

  • Na życiu Ewangelią, która niezależnie od czasu i miejsca, jest ciągle aktualna. Odpowiada na podstawowe pytania dotyczące człowieka i Boga, oraz ich wzajemnej relacji. Jako franciszkanie, odkrywamy Ewangelię i próbujemy nią żyć na wzór Franciszka z Asyżu.

  • Podstawą duchowości franciszkańskiej jest zachowywanie Ewangelii przez życie w posłuszeństwie, bez własności i w czystości, a przez to naśladowanie Jezusa Chrystusa ubogiego, pokornego i posłusznego Ojcu.
    Cechą charakterystyczną naszej duchowości jest chrystocentryzm, który we franciszkanizmie polega na rozpamiętywaniu tajemnicy Wcielenia; stąd najpiękniejsze szopki bożonarodzeniowe znajdziemy zawsze w kościołach franciszkańskich; i tajemnicy Odkupienia – rozpamiętywanie męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, budowa dróżek kalwaryjskich przy większych klasztorach. Od początku swej działalności bracia prowadzili życie kontemplacyjno–apostolskie, tzn. modlitwa, kontemplacja i działalność apostolska są zasadniczą treścią franciszkańskiego życia.

    Do podstaw duchowości franciszkańskiej także należą: poddanie Kościołowi, duch braterstwa (łac. fraternitas) oraz duch małości (łac. minoritas). Oprócz wymienionych fundamentów naszej duchowości odnajdujemy w niej także wiele wartości pośrednich (nie mniej ważnych): pokutę za grzechy własne i cudze, ewangeliczną radość z bycia świadkiem Chrystusa zmartwychwstałego, otwarcie na potrzeby Kościoła – szczególnie dyspozycyjność wobec potrzeb ewangelizacyjnych i misyjnych, umiłowanie ducha ubóstwa materialnego i poprzestawanie na tym, co konieczne. Można wymienić jeszcze wiele innych cech, ale już podane wyżej ujmują w miarę całościowo to, co najważniejsze w duchowości franciszkańskiej.

  • Każdy dzień jest inny, także dlatego, że dotyczy różnych miejsc i potrzeb, na które jako franciszkanie chcemy odpowiedzieć.

    Uogólniając (w poszczególnych klasztorach plan dnia może wyglądać inaczej), przeciętny dzień, wygląda następująco: o 6:00 rano są modlitwy poranne połączone z Jutrznią i Godziną Czytań, które są częścią Liturgii Godzin, do których zobowiązujemy się składając nasze śluby zakonne.
    Następnie jest śniadanie, po którym rozchodzimy się do wyznaczonych zajęć, które dotyczą: celebracji Mszy świętych, pracy w kancelarii parafialnej, katechezy w szkołach, pracy naukowej i dydaktycznej, pracy fizycznej na rzecz klasztoru i poza nim, studiowania.

    O 12:45 kolejna modlitwa brewiarzowa. O 13:00 jest obiad, po którym kontynuuje się wcześniej wspomniane wcześniej prace. Kolacja jest o 18:30. O 19:00 mamy rozmyślanie, a następnie o 19:30 Nieszpory i Kompletę.
    Wieczór, to czas „dla siebie” lub na wypełnienie obowiązków nałożonych przez przełożonych klasztoru.

  • Wszystko rozpoczyna się od osobistych poszukiwań, które można zamknąć w słowach „co chcę robić w życiu?” Aby szczerze odpowiedzieć na to pytanie, koniecznie należy zapytać Boga o zdanie.

    Pomocą w rozeznaniu osobistej drogi życiowej służą nasi bracia z Franciszkańskiego Centrum Młodzieżowo-Powołaniowego „Trzej Towarzysze” w Chorzowie (www.trzejtowarzysze.com).

    Ten, kto rozezna, iż Bóg powołuje go do życia franciszkańskiego, rozpoczyna roczny postulat, podczas którego weryfikuje swoją decyzję, przyglądając się poziomowi swojej dojrzałości ludzkiej i chrześcijańskiej. Na zakończenie tego okresu, podczas ceremonii obłóczyn, otrzymuje się habit franciszkański oraz nowe zakonne imię.

    Następnie, rozpoczyna się roczny nowicjat, który pozwala poznać franciszkańską codzienność, polegającą na życiu Ewangelią wykonując codzienne obowiązki. W tym czasie poznaje się charyzmat i historię Zakonu oraz weryfikuje się decyzję, czy jest się powołanym do złożenia trzech ślubów: posłuszeństwa, życia bez własności i w czystości na wzór świętego Franciszka z Asyżu. Okres ten kończy się uroczystością, podczas której bracia nowicjusze składają swoje pierwsze śluby zakonne odnawiane, co roku, aż do chwili złożenia ślubów wieczystych, czyli za około pięć lat.

    Po skończonym nowicjacie, bracia przenoszą się do klasztoru w Katowicach-Panewnikach. Część z braci, którzy odkryli powołania franciszkańskie, ale nie kapłańskie, przygotowuje się do posług brata zakonnego. Inni natomiast, którzy pragną zostać franciszkańskimi kapłanami, rozpoczynają swoje studia filozoficzno-teologiczne, które kończą się przyjęciem święceń prezbiteratu poprzedzonych zdobyciem tytułu magistra teologii.

  • Zakonnikiem może zostać każdy człowiek, który odczuwa w sobie Boże powołanie do życia w stanie zakonnym i który spełnia odpowiednie warunki, posiada odpowiednie predyspozycje. Przede wszystkim do zakonu nie wstępuje człowiek święty; każdy może dopiero w zakonie się uświęcić. Musi to jednak być ktoś o zdrowej pobożności, katolik z dobrą opinią, cieszący się dobrym stanem zdrowia.

    Jeżeli ktoś decyduje się podjąć życie zakonne, musi zgłosić się do przełożonego wybranego przez siebie zgromadzenia, w wypadku franciszkanów do Ministra Prowincjalnego (Prowincjała) i po wstępnej rozmowie powinien złożyć odpowiednie dokumenty. Jeśli spełnia wszystkie warunki określone prawem kanonicznym i statutami zakonu, przełożony może go przyjąć do swojej wspólnoty. Następnie kandydat musi przejść poszczególne etapy początkowej formacji zakonnej: postulat, nowicjat, juniorat, seminarium.

    Okres formacji początkowej możemy porównać do narzeczeństwa, kiedy to kandydaci do małżeństwa poznają się nawzajem i uczą się żyć razem. Podobnie czas postulatu, nowicjatu, junioratu i seminarium to uczenie się życia. Wtedy to właśnie człowiek poznaje siebie, wypełnia nowe obowiązki, przygląda się Zakonowi jak narzeczonej, a Zakon jemu.

  • Życie zakonne jest dobrowolną formą życia w Kościele, człowiek wybierając je z własnej woli, z własnej woli może je porzucić. Najprościej wygląda to w postulacie i nowicjacie, gdzie kandydaci nie złożywszy jeszcze ślubów w każdej chwili mogą opuścić Zakon bez żadnych konsekwencji. Bez problemu można wystąpić z Zakonu po wygaśnięciu ślubów czasowych, po prostu nie składa się profesji na kolejny rok, bądź to profesji wieczystej. W czasie trwania ślubów czasowych można oczywiście opuścić Zakon i prosić przełożonego o zwolnienie ze ślubów, wiąże się to jednak z tym, że do momentu wygaśnięcia ślubów nie można zawrzeć związku małżeńskiego. Wystąpić dobrowolnie po profesji wieczystej oczywiście można, ale jest to sprawa trudna choćby ze względu powodów prawnych – zwolnienie ze ślubów można otrzymać wyłącznie od Stolicy Apostolskiej. Za odpowiednio ciężkie przewinienia zakonnik może być również z Zakonu wydalony. Zdarza się tak nierzadko w czasie trwania profesji czasowej, ale może się też niestety coś takiego przytrafić zakonnikowi po ślubach wieczystych.

  • Dla zakonników, którzy nie przyjęli sakramentu święceń, używamy określenia brat zakonny. Są oni pełnoprawnymi członkami swojej rodziny zakonnej, która we wspólnocie żyje ślubami zakonnymi (zobowiązanie do przestrzegania rad ewangelicznych: posłuszeństwa, ubóstwa i czystości).
    Natomiast do tych zakonników, którzy przyjęli także sakrament święceń w stopniu prezbiteratu (kapłanów) często zwracamy się per „ojcze”.
    Ta tradycyjna forma nazywania kapłanów wywodzących się z zakonów wzięła się z potrzeby odróżniania zakonników, będących jednocześnie księżmi. Ponieważ obecnie większość zakonników jest także prezbiterami, możemy spotkać się z takim określeniem jak: ojcowie franciszkanie.
    Kapłan (prezbiter) w Kościele katolickim to mężczyzna, który przyjął sakrament święceń w stopniu prezbiteratu. Należy do duchowieństwa hierarchicznego Kościoła (obok diakonów i biskupów). Prezbiter przewodniczy liturgii, odprawia msze, słucha spowiedzi, ma prawo udzielać sakramentów oraz sprawować władzę w Kościele (np. jako proboszcz).
    Jako, że z samej nazwy jesteśmy Zakonem Braci Mniejszych, dla zakonników, którzy przyjęli święcenia, zwraca się także per „brat”.

  • Prace zakonników są różne, ale zawsze związane z apostolstwem. Jest to więc działalność misyjna, jesteśmy bowiem pierwszym Zakonem misyjnym. Bracia, którzy odczuwają w sobie powołanie misyjne mogą za zezwoleniem Ministra Prowincjalnego udać się do pracy ewangelizacyjnej w krajach misyjnych. Oprócz tego prowadzą misje i rekolekcje parafialne, pracują naukowo na uczelniach, są kapelanami w szpitalach lub więzieniach, prowadzą duszpasterstwo różnych grup, np.: Duszpasterstwo Młodzieżowo-Powołaniowe, OAZA, Duszpasterstwo Akademickie, Franciszkański Zakon Świeckich, itd. oraz duszpasterstwo parafialne.

    Utarło się przekonanie, że jak już jest kościół, to musi być i parafia. Na pewno jest tak, gdy chodzi o kościoły należące do diecezji, ale nie musi tak być w przypadku kościołów przyklasztornych. Często przy istniejącym klasztorze zakonnicy nie prowadzą duszpasterstwa parafialnego, ponieważ nie jest ono ściśle związane z charyzmatem działalności zakonnej, w przeciwieństwie do księży diecezjalnych, którzy przede wszystkim swoją pracę duszpasterską realizują w parafiach.

    Bracia niekapłani w naszym Zakonie pracują jako furtianie, zakrystianie, ogrodnicy, gospodarze, pielęgniarze, krawcy, kucharze czyli swoją służbą dopełniają dzieła apostolskiego Zakonu.
    Są też inne prace wykonywane przez franciszkanów np. praca w rozgłośni radiowej, wydawnictwach, organizowanie wyjazdów, pielgrzymek czy różnych innych imprez: charytatywnych, edukacyjnych, kulturalnych.
    Natomiast w ostatnim czasie, nowym polem do działania dla zakonników stał się internet.

  • Tak. To Siostry Klaryski czyli Zakon Ubogich Sióstr św. Klary, który został założony w XIII wieku przez św. Franciszka i św. Klarę w Asyżu. Święta Klara pod wpływem nauki św. Franciszka stała się prekursorką radykalnej odmiany życia zakonnego. Jako pierwsza kobieta w Kościele napisała regułę dla sióstr, wzorując się na regule św. Franciszka.
    Klaryski żyją tym samym duchem, co franciszkanie. Potwierdził to sam św. Franciszek, który mówił, że bracia i ubogie panie wyszli z tego Świata w jednym i tym samym duchu. Drugi Zakon przez niego założony, tak samo jak pierwszy, zdąża drogą, która obejmuje czynienie pokuty, życie według Ewangelii, życie w najwyższym ubóstwie, we wspólnocie chrześcijańskiej, w wierności Kościołowi Katolickiemu.
    Klaryski prowadzą życie kontemplacyjne, w którym naczelne miejsce zajmuje modlitwa i rozważanie Bożych tajemnic. Swą modlitwą obejmują potrzeby Kościoła i całego świata. Dają równocześnie świadectwo życia we wspólnocie, także pracą rąk oddają cześć Bogu, na przykład troszcząc się o szaty liturgiczne.
    Do Europy Środkowo-Wschodniej pierwsze klaryski przybyły jeszcze za życia św. Klary, osiedlając się w Czechach i w Polsce, gdzie są obecne do dziś.

  • Franciszkański Zakon Świeckich (Bracia i Siostry od Pokuty, Bracia i Siostry od Pokuty św. Franciszka, Trzeci Zakon św. Franciszka, Tercjarze Franciszkańscy, Franciszkanie Świeccy) – mający swoje korzenie w średniowiecznym franciszkańskim ruchu pokutniczym. Katolickie międzynarodowe stowarzyszenie publiczne, którego członkowie uczestniczą w duchu zakonu franciszkańskiego, prowadząc życie apostolskie i zdążając do doskonałości chrześcijańskiej pod wyższym kierownictwem tegoż Zakonu. Za inspiratora i pierwotnego założyciela tego zakonu uważany jest św. Franciszek z Asyżu. (zobacz: www.fzspolska.pl)